Gregorius Magnus, Moralia

lib. 3, cap. 14, 23-26

F-yfuq

Gubbio, Archivio di Stato di Perugia. Sezione di Gubbio, Fondo Notarile, 1345

General Information

Title Gregorio Magno, Moralia
Shelfmarks Fondo Notarile, 1345
Material Parchment
Place of Origin Italia
Date of Origin XI sec.
General Remarks

Un bifoglio in pergamena ripiegato internamente creando rimbocchi, riutilizzato come coperta del registro, in situ. Dimensioni 215 × 365 = 25 [190] × [58 (48) 57 (81) 113] 8.Testo disposto su tre colonne. 26, 12, 28 linee visibili. Rigatura a secco. Pergamena gialla imbrunita. Stato conservativo discreto, con molti fori di cui uno maggiormente diffuso tra le colonne a e b; alcune piegature; macchie di inchiostro; due ritagli di cui uno realizzato attorno a una linea di testo nella colonna c, in parte riattaccato con l’etichetta in carta incollata sul dorso, l’altro ancora sulla colonna c che crea uno spacco tra la I e la II linea; caduta della pergamena in corrispondenza del dorso, compensata con un frammento cartaceo a stampa e con un ulteriore lacerto di pergamena. Sul dorso un’etichetta in carta con attuale segnatura.Scrittura carolina di modulo medio-piccolo. Una mano. Inchiostro nero.Nota manoscritta parzialmente coperta dall’etichetta cartacea con numero di registro, notaio e anno, sopra la colonna c (XVII sec.); nota a matita blu 15 nel ritaglio di pergamena incollato sul dorso per compensare la caduta di supporto sottostante.

Current Condition

Dimensions 215 × 365 mm

Content

  • Content Item
    • Persons Gregorio Magno
    • Text Language Latino
    • Title Moralia, lib. 3, cap. 14, 23-26
    • Content Description

      Trascrizione

      m ergo primus ho/[mo per Satan a Domino motus] est, tunc est D(omi)n(u)s / [in homine secundo commotu]s. Satan itaq(ue) ad / [hujus afflictionem, Dominum] tun[c com]movit, / [quando in paradiso prim]um hominem / [a justitiae culmine inobe]dientiae culpa p(ro)/[stravit. Nisi enim Adam] primum per volun[tarium vitium in animae m]ortem traxisset, Ada(m) / [secundus sine vitio in carnis m]ortem voluntaria(m) / [non veniret. Bene ergo ei] etia[m] de Redempto/[re nostro dicitur: Commovi]sti [me] adversus eu(m), / [ut affligerem illum frust]ra. [A]c si apertius / [dicatur: Dum iste non sua, sed] illius causa / [moritur, tunc me in hujus aff]lictione com/[movisti, cum illum a me ca]llida persua/[sione traxisti. De quo et bene] additur, fru/[stra. Frustra quippe afflictus est, qui] et culpe ulti/[one pressus est, et culpae co]ntagio inqui/[natus non est. Frustra afflictus est,] qui incar/[natus, propria admissa n]on habuit, et [tamen poenam carnalium sin]e culpa suscepit. / [Hinc est enim quod per Pro]ph(et)am loquit(ur), / [dicens: Quae non rapui, tun]c exsolvebam. / [Alius namque ad paradisu]m conditus, di/[vinae potentiae similitudinem] sup[er]be […] // santiu(m) forma(m) exprimunt, [amici nominantur, cum] / ipse quoq(ue) traditori d(icitu)r: A[mice, ad quid veni]/sti? et dives, qui in infern[i igne exuritur, ab] / Abraham filius vocat(ur); q(ui)a [etsi per nos mali corrigi] / neglegunt, dignu(m) tam(en) es[t ut a nobis non ex sua] / nequitia, sed ex n(ost)ra benign[itate amici nominentur. Cumque elevassent procul oculos suos, non cognoverunt eum. Non cognoscunt Ecclesiam. Cur. Haeretici quique cum sanctae Ecclesiae facta considerant, oculos levant, quia videlicet ipsi in imo positi sunt, et cum ejus opera respiciunt, in alto sunt sita quae cernunt; sed tamen hanc in dolore positam non cognoscunt. Ipsa quippe appetit hic mala recipere, ut possit ad aeternae remunerationis praemium purgata pervenire. Plerumque prospera metuit, et disciplina eruditionis hilarescit. Haeretici igitur, quia pro magno praesentia appetunt, eam in vulneribus positam non cognoscunt. Hoc namque quod in illa cernunt, in suorum cordium cognitione non relegunt. Cum ergo haec et adversitatibus proficit, ipsi suo stupo]ris inherent: quia p(er) [experimentum ignorant quae] / vident. Scisisque ves[tibus, sparserunt pulverem super] / capud suu(m) in celo. Sic […] [Multas in partes scinduntur. Sicut vestimenta Ecclesiae cunc]/tos fideles accipimus; [unde et per prophetam dicitur:] / Om(n)ib(us) his velud ornam[ento vestieris; ita haereticorum vestes sunt omnes, qui eis concorditer inhaerentes, illorum erroribus involvuntur. Habent vero haeretici hoc proprium, quod in eo gradu in quo de Ecclesia exeunt, diu stare non possunt; sed ad deteriora quotidie ruunt, et sentiendo pejora, in multis se partibus scindunt, atque a semetipsis plerumque longius confusionis suae altercatione dividuntur. Quia ergo hos quos suae perfidiae adjungunt, adhuc in multa divisione dilaniant, dicatur recte quod amici qui veniunt vestes rumpant. Ruptis autem vestibus corpus ostenditur, quia saepe scissis sequacibus, malitia eorum cogitationis aperitur; ut discordia dolos patefaciat, quos gravis prius concordiae culpa claudebat. Terrena de verbis coelestibus sapiunt. Pulverem vero in coelum super capita spargunt. Quid per pulverem, nisi terrena intelligentia? quid per caput, nisi hoc, quod principale nostrum est, mens videlicet, designatur? Quid per coelum, nisi praeceptum supernae locutionis exprimitur? Pulverem ergo super caput in coelum spargere, est saeculari intellectu mentem corrumpere, et de verbis coelestibus terrena sentire. Divina autem verba plus discutiunt plerumque, quam capiunt. Super capita igitur pulvorem spargunt, quia in praeceptis Dei per terrenam intelligentiam ultra suarum mentium vires enituntur. Per fictam humilitatem persuadere tentant superba. In die quae videmus agnoscimus; in nocte autem, aut caecitate nil cernimus, aut dubietate caligamus. Per diem itaque intelligentia, per noctem vero ignorantia designatur. Septenario autem numero summa universitatis ex]//primitur. Unde et non amplius, qua(m) dieb(us) / [septem, o]m(n)e hoc tempus transitoriu(m) consuma/[tur.] Q(ui)d e(st) ergo, q(uo)d amici beati Iob consedere / ei septe(m) dieb(us) referunt(ur), nisi q(uo)d eretici, v(e)l in his / in quib(us) veru(m) lum(en) intellig(un)t, v(e)l i[n hi]s in q(ui)b(us) / ignoran[ti]ae tenebras patiunt(ur), quasi infirmi/tatis s(an)c(t)ae Eccl(esi)ae se condescendere simulan[t], / eique sub bradim(en)to(rum) [s]pecie, dol[o]ris de[ce]p[tionis parant? Et quamvis vel in his quae intelligunt, vel in his quae intelligere non possunt, elationis typo turgidi,] magnos se apud semetip/[sos existimant, nonn]u(n)qua(m) tam(en) s(an)c(t)ae Eccl(esi)ae se [specie tenus inclin]ant; et du(m) verba molliunt, / [virus infundunt. In] terra ergo consedere, e(st) / aliquid de imagine h]umilitatis ostendere; ut / [dum humilia exhib]ent, p(er)suadeant sup(er)ba / quae docent. Nobiscum in terra sedent cum de incarnatione nobiscum consentiunt. Potest] v[e]ro p(er) terra(m) ipsa etia(m) Me/[diatoris incarnatio] designari. Unde et ad / [Israel dicitur: Altare de te]rra facietis mihi. De Al/[tare enim de terr]a D(e)o facere, e(st) in incarna/[tionem Mediato]ris sperare. Tunc quippe / [a Deo munus nostrum] accipit(ur), quando in hoc altare / n(ost)ra humilitas, id <est> sup(er) Dominice incarna[tionis] / fide(m), posuerit quicquid operat(ur). In altare / ergo de terra oblatu(m) munus po[n]imus, si / acto n(ost)ros Dominice incarnationis fide / solidamus. Sed sunt nonnulli heretici / [qui] facta Mediatoris incarnatione(m) non

Host Volume

Title Gio. Battista Baciardi, 1621-1663, n. 1345.
Date of Origin/Publication 1621-1663
Place of Origin/Publication Gubbio
Shelfmark Fondo Notarile, 1345
Persons Gio. Battista Baciardi