Pontificale

F-waet

Paris, Bibliothèque nationale de France, Latin 9377

General Information

Title Pontificale
Shelfmarks Latin 9377
Page/Folio Reference ff. 17-20
Material Parchemin
Place of Origin Allemagne ou Alsace
Date of Origin XIIe siècle, première moitié
Script, Hands

Écriture minuscule caroline tardive.

General Remarks

4 feuillets isolés, non consécutifs.

Original Condition

Page Height 280 mm
Page Width 200 mm
Height of Written Area 214 mm
Width of Written Area 134 mm
Number of Columns 1
Number of Lines 24
Ruling Réglure à la mine de plomb, partiellement effacée (Muzerelle 1-1/0/0/J)

Current Condition

Extent 4 feuillets
Dimensions 276 x 197 mm

Book Decoration and Musical Notation

Description

Initiales à l’encre rouge orangé ; rubriques à l’encre rouge. Premiers mots de chaque texte en capitales brunes et rouges, alternées, ou en capitales brunes rehaussées de rouge. Petites capitales rehaussées de rouge.

  • Musical Notation

    Notation neumatique germanique, sans lignes.

  • Content

    • Content Item
      • Text Language Latin
      • Title Pontificale
      • Content Description

        f. 17r Exorcismes : « …fantasiasque compescat, et per signum crucis… - …desiderantibus prestet ». « Alia. Domine deus pater omnipotens, benedic hanc creaturam salis ad effugandum inimicus… - …proficiat sanitatem ». « Exorcismus aque. Exorcizo te creatura aque in nomine dei patris… - …ab hac creatura aque ». « Alia. Exorcizo te… ut repellas diabolum… - …preter te solum deum, qui vivis et regnas… ».

        f. 17r-v « Alia. Exorcizo te… ut efficiaris… - habitet in domo hac, prestante domino… ».

        f. 17v « Benedictio aque. Domine deus pater… - …te propitiante procul recedant ». « Alia. Deus qui ad salutem humani generis… - …ut quicquid in domibus… ».

        f. 18r « [Benedictio crucis… ] …pace consociet augeat… - …indissolubili connexione spiritus sancti, per infinita secula seculorum. Amen » ».

        f. 18r-v « Benedictio ad accelerandum. Domine sancte pater omnipotens eterne deus… - …ac remunerare digneris. Per » (SG 4123).

        f. 18v « Benedictio ciborii vel umbraculi altaris. Oremus fratres karissimi deum rectorem ac gubernatorem… - …et sanctificare dignetur. Per ». « Consecratio. Consecrare et sanctificare dignare quesumus sancte pater… - …munera preciosa sanctorum, in Christo domino nostro. Qui tecum ». « Ordo dedicationis ecclesie. Primum induat se episcopus vestibus sacris et inter induendum dicat : Virtutum celestium deus… - …ut ad minis[teria tua…] ».

        f. 19r « […ad mys]teria tua purgatis sensibus accedamus… - …deferamus obsequium. Per ». « Alia. Deus, qui ineffabili observantia… - …sinceris mentibus exequamur. Per ».

        f. 19r-v « Indutus autem episcopus similiter et clerus veniat ad tentorium in quo reliquie preterita nocte fuerunt cum vigiliis fiantque ibi letanieKyrie eleyson… - …Agnus dei qui tollis peccata mundi, parce nobis domine. Agnus dei… ».

        f. 20r « …scribere per pavimentum cum cambuta sua totum alfabetum grecum usque in dextrum angulum occidentalemA B… Similiter alphabetum latinum a dextro angulo orientali usque in sinistrum occidentalemA B… » « Interim canatur ant. O quam metuendus… ps. Benedictus. Cum gloria. Deinde veniens ante altare dicat ter Deus in adiutorium meum intendecum gloria absque alleluia ».

        f. 20r-v « Et sequitur exorcismus salis. Exorcizo te creatura salis… - …et confirmatio salutis. Per eundem ».

        f. 20v « Benedictio salis.Rogamus et obsecramus te, domine sancte pater, omnipotens eterne deus... - …invenire mereantur. Per dominum nostum ». « Alia. Virtutis tue invictam fortitudinem… - …gravedines omnes… ».

      • 17r
      • Glosses and Additions Dans la marge externe du f. 18v : « dicat sanctuario presente et ponat manus super sanctuarium ». Additions de trois invocations « ut » dans la marge inférieure du f. 19v, avec neumes. Dans la marge externe du f. 19v, à côté de l’invocation « ut antistitem nostrum in sancta religione conservare digneris », addition « surgat episcopus ».
      • Remarks

        La présence de saint Kilian dans les litanies (f. 19v), aussi bien que l’écriture, suggère une origine dans les pays germaniques. On remarque que saint Catherine est inscrite aux litanies par une autre main, sur grattage. À noter la rubrique pour la bénédiction du reliquaire (ad accelerandum) : selon M. Andrieu (Les Ordines Romani, p. 38), qui en donne la rubrique d’après le ms. Bamberg, Cod. Lit. 51, elle se trouve dans les plus anciens pontificaux pour la consécration de l’église.

    History

    Origin

    Allemagne ou Alsace.

    Provenance

    Fragments provenant des défets de reliures, ayant appartenu à Jacques-Jérémie Oberlin et entrés dans les collections royales le 6 août 1829 ou le 5 févr. 1833 avec les manuscrits vendus par sa veuve ; cf. B.n.F., département des Manuscrits, registre des acquisitions 1828-1833, passim. Les fragments ont été réuni en 1862 pour former le ms. Suppléments latins 1870, ensuite Latin 9377.

    Remarks

    Aux f. 17r, 18v, 19v et 20r, estampille de la Bibliothèque Impériale avec mention « MAN. », proche du modèle Josserand-Bruno n° 31 (1852-1870).