Bible (Vulgata); Jerome, Liber Esther

Judith 15:3-15, 16:1-31

F-uqr1

Gubbio, Archivio di Stato di Perugia. Sezione di Gubbio, Fondo Notarile, 718

General Information

Title Bibbia (Vulgata); Girolamo, Liber Esther
Shelfmarks Fondo Notarile, 718
Material Parchment
Place of Origin Italia
Date of Origin XI sec.
General Remarks

Un bifoglio in pergamena ripiegato a creare i rimbocchi, riutilizzato come coperta del registro, conservato in situ ma completamente staccato. Frammento molto simile a quelli riutilizzati nei registri 422, 642 e 719, 770. Scrittura presente in entrambi i lati. Dimensioni 552 × 383 = 57 [410] 85 × 28 [125 (20) 124] 86.Testo disposto su due colonne in entrambi i lati. 52 e 55 linee. Foratura. Pergamena bianco-gialla. Stato conservativo buono, con pochi fori, alcune piegature, macchie brune. Sul dorso quattro strisce di carta incollate e in parte sovrapposte, di cui la quarta con indicazione della collocazione. Scrittura carolina di modulo medio. Una mano. Inchiostro nero, rosso, verde, rosa, giallo, bianco, arancio.Iniziale fitomorfa con decorazioni in inchiostro rosa, giallo, bianco e verde, nella colonna a del lato carne interno. Nota manoscritta con indicazione del notaio e dell’anno nella colonna a e nell’intercolumnio del lato pelo esterno (XVI-XVII sec.); altre note manoscritte rifilate nel margine sinistro del lato interno e nel margine destro del lato esterno (XVI-XVII sec.); manicula di grandi dimensioni sulla colonna a del lato carne interno.

Current Condition

Dimensions 552 × 383 mm

Content

  • Content Item
    • Persons Girolamo
    • Text Language Latino
    • Title Bibbia (Vulgata), Giuditta 15:3-15, Giuditta 16:1-31, Ester 1:1-22, Ester 2:1-3; Girolamo, Liber Esther
    • Content Description

      Trascrizione:

      Lato pelo: Iudith. / Isr(ae)l fugientes <secuti sunt> illos. Descendentes clangentesq(ue) / tubis, e[t] ululantes post illos. Et q(uonia)m Assyrii non / adunat[i,] in fugam ibant precipites: filii aut(em) Isr(ae)l / uno ag[m]ine persequentes debilitabant om(ne)s quos / inveni[re] potuissent. Misit(que) Ozias nuntios per / om(ne)s civ[i]tates et regiones Isr(ae)l. Omnis itaq(ue) regio, / omnisq(ue) urbs electam iuve[n]tutem misit armata(m) / post eos, et persecuti sunt eos in ore gladii, quo/usq(ue) pe[r]venirent ad extremitatem finiu(m) suaru(m). / Reliqui aut(em) qui erant in Bethulia, ingressi sunt / castra Assyrio(rum), et praedam quam fugientes Assyrii / reliquer[a]nt, abstulerunt, et honestati sunt / valde. Hi vero qui victores reversi sunt ad Be/thulia(m), om(n)ia quaeq(ue) illorum erant abstulerunt / secu(m), ita ut non esset numerus in pecorib(us) in iu/mentis et universis molibus eo(rum), ut a minimo / usq(ue) ad magnu(m) om(ne)s divites fierent de predationib(us) / eo(rum). Joachim aut(em) summus pontifex de Ierh(usa)l(e)m / venit in Bethulia(m) cum uni[ve]rsis presbiteris suis / ut videret Iudith. Quae cum exisset ad illum, / benedixe[r]unt om(ne)s illam una voce, dicentes: Tu / gl(ori)a Ierh(usa)l(e)m; tu laetitia Isr(ae)l; tu honorificentia / p(o)p(u)li n(ost)ri: quia fecisti viril[i]ter, et confortatum [est] / cor tuum, eo quod castitatem amaveris, et pos[t] / virum tuu(m), alteru(m) nescieris: ideo et manus D(omi)ni / confortav[it te], et ideo [eris benedic]ta in a[eternum.] / Et dixit o[mnis] p(o)p(u)l(u)s: Fiat, [fiat. Per dies a]ut(em) trig[inta,] / vix collec[ta sunt spolia Assyriorum a] p(o)p(u)lo [Israel.] / Porro aut(em) [universa quae Holofernis peculiaria] / fuisse pro[bata sunt, dederunt Judith in auro, et] / argento, [et vestibus, et gemmis, et omni supel]/lectili: et [tradita sunt omnia illi a populo. Et omnes] / p(o)p(u)li gaud[ebant] cum m[ulieribus, et virginibus, et] /iuvenib(us), [in o]rganis et c[itharis. Tunc cantavit] / canticu(m) h[o]c D(omi)no Iudith, dic[en]s: Incipite D(omi)no in t[ym]/panis; cantate D(omin)o in cymbalis; modulamini il[li] / psalmum [no]vum: exultate, et invocate nomen / ejus. D(omi)n(u)s [c]onterens bella, D(omi)n(u)s nomen est illi. / Qui posuit c[a]stra sua in medio p(o)p(u)li sui, ut eriperet / nos de ma[nu] omniu(m) inimico(rum) n(ost)ro(rum). Venit / Asur ex m[o]ntib(us) ab aquilone in multitudine for/titudinis suae: cuius multitudo obturavit tor/rentes, et equi eo(rum) cooperuerunt valles. Dixit / se incensurum fines meos, et iuvenes meos occi/suros gladio; infantes meos dare in predam, et virgines in captivitatem. D(omi)n(u)s autem om(ni)p(oten)s / nocuit e[u]m, et tradidit illum in manus feminae, / et confudit eum. Non enim cecidit potens eo(rum) / a iuvenib[us], nec filii Titan percusserunt <eum>, nec ex/celsi gigantes imposuerunt se illi: sed Iudith filia / Merari in specie faciei suae dissolvit eum. Exuit / enim se vestimento viduitatis, et induit se vesti/menta l[a]etitiae in exultatione filio(rum) Isr(ae)l. Unx(it) / faciem sua(m) unguento, <et> colligavit coccinos suos / mitra; <accepit stolam novam> a[d] decipiendum illum. Sandalia eius rapuer(unt) // oculos eius, pulchritudo eius captivam fecit ani/mam eius: amputavit pugione cervicem ejus. / Horruerunt Persae constantia(m) eius, et Medi audacia(m) / eius. Tunc ululaverunt castra Assyrio(rum), quando / apparuerunt humiles me[i, a]rescentes in siti. Filii / puellaru(m) conpunxerunt eos, et sicut pueros fugi/entes occiderunt eos: perierunt in proelio a facie / D(omi)ni <Dei> mei. Ymnum cantemus D(omi)no; ymnu(m) novu(m) / cantemus D(e)o n(ost)ro. Adonay D(omi)ne D(eu)s, magnus es tu, / et preclarus in virtute <tua>: et quem superare nemo / potest. Tibi serviat om(n)is creatura tua, quia dixisti, / et facta sunt; misisti sp(iritu)m tuu(m), et creata sunt: et / non est qui resistat [v]oci tuae. Montes a funda/mentis movebuntu(r) cum aquis; petrae, sicut cera, / liquescent ante faci[e]m tua(m). Qui aut(em) timent te, / magni erunt a[pud te per omnia. Vaegenti insur]/genti sup(er) genu[s meum: Dominus enim omnipotens vindicabit] / in eis; in die iu[dicii visitabit illos. Dabit enim] ignem et verm[es in carnes eorum, ut urantur et] / sentiant usq(ue) in [sempiternum. Et factum est post haec, omnis populus post victoriam venit in Jerusalem adorare Dominum: et mox ut purificati sunt, obtulerunt omnes holocausta, et vota, et repromissiones suas. Porro Judith universa vasa bellica Holofernis, quae dedit illi populus, et conopeum quod ipsa sustulerat de cubili ipsius, obtulit in anathema oblivionis. Erat autem populus jucundus secundum faciem sanctorum: et per tres menses gaudium hujus victoriae celebratum est cum Judith. Post dies autem illos, unusquisque rediit in domum suam: et Judith magna facta est in Bethulia, et praeclarior erat universae terrae Israel. Erat enim virtuti castitas adjuncta, ita ut non cognosceret virum omnibus diebus vitae suae, ex quo defunctus est Manasses vir ejus. Erat autem, diebus festis, procedens cum magna gloria. Mansit autem in domo viri sui annos centum quinque, et dimisit abram suam liberam: et defuncta] / est ac sepulta c[um viro suo in Bethulia. Luxitque] illam om(n)is popul[us diebus septem. In omni autem] / spatio vitae eius n[on fuit qui perturbaret Israel, et] post mortem eius a[nnis multis. Dies autem victoriae] huius festivitatis a[b Hebraeis in numero] s(an)c(t)o(rum) <dierum> accipitur, et colitur a Iudeis ex illo tempore / usq(ue) in presentem diem. Expl(icit) lib)er Iudith. / Incipit praef(atio) S(an)c(t)i Hie/ronimi in libro Hester. / Librum Hester variis transl/atorib(us) constat esse vitiate(m), quem ego / de archivis Hebraeo(rum) relevans, verbum e verbo / pressius transtuli. Quem libru(m) editio Vulgata / latinio hinc inde verbo(rum) funib(us) trahit: addends / ea quae ex tempore dici poterant, et audiri, / sicut solitum est scolarib(us) disciplinis sumpto

      Lato carne: qui iniuriam passus est, vel ille qui inuria(m) fecit. / Vos aut(em), o Paula et Eustochium, q(uonia)m et bibliotecas / Hebraeo(rum studuistis intrare, et interpretu(m) cer/tamina comprobastis, tenentes <Esther> Hebraicu(m) librum, / per singula verba n(ost)ram translatione(m) aspicite, / ut possitis agnoscere, me nichil etia(m) augmen/tasse addendo, sed fideli testimonio simplicit(er) / sicut in Hebraeo(rum) habetur, historia(m) Hebraicam / Latinae Linguae tradidisse. Nec affectamus / laudes hominu(m), nec vituperationes expaves/cimus. D(e)o enim placere curantes, minas hominu(m) / paenitus non timemus: q(uonia)m D(eu)s dissipat ossa eo(rum) / qui homini(bus) placere desiderant, et s(e)c(un)d(u)m Ap(osto)l(u)m, / qui huiusmodi sunt, servi Christi esse non possunt. / Rufini, in libro Hester alphabetu(m) ex minio usq(ue) / ad thetam litteram fecimus diversis in locis, vo/lentes scilicet lxx interpretu(m) ordine(m) per haec / insinuare studioso lectori. Nos enim iuxta more(m) / Hebraeoru(m), ordine(m) persequi etia(m) in Septuaginta / editione mal[ui]mus. Explicit praefatio. / Incipit Liber Hester. / In dieb(us) Asueri, qui reg/navit [a]b India usq(ue) Aethiopiam sup(er) centu(m) / vigi[n]ti septem provincias, quando sedit / in solio regni sui, Susa civitas regni eius exor/dium fuit. Tertio igitur anno imperii sui / fecit [gra]nde convivium cunctis principib(us) / et pueris suis, fortissimis Persaru(m), et Medo(rum) / incly[tis,] et preefectis provinciaru(m) coram se, / ut o[sten]deret divitias gl(ori)ae regni sui, ac / mag[nit]udine(m) atq(ue) iactantia(m) potentiae suae, / mult[o t]emp(o)r(e), centum videlicet et octo/ginta [di]eb(u)s. Cumq(ue) implerentur dies con/vivii, [in]vitavit omne(m) p(o)p(u)l(u)m, qui inventus / est <in> Susii, a maximo usq(ue) ad minimum: et septem dieb(us) iussit conviviu(m) praeparari / in vestibulo horti, et nemoris quod regio / cultu et magi consitu(m) erat. Et pendebant / ex omni parte tentoria aerii coloris et / carbassinis et hyacinctinis, sustentata / funib(us) byssinis atq(ue) purpureis, qui eburneis / circulis inserti erant, et columnis marm/oreis fulciebantur. Lectuli quoq(ue) aurei et / argentei, sup(er) pavimentu(m) smaragdino et / pario stratum lapide, dispositi erant: quod / mira varietate pictura decorabat. Bibe/bant aut(em) qui invitati erant aureis poculis, / et aliis atq(ue) aliis vasis cybi inferebantur. / Vinu(m) quoq(ue), ut magnificentia regia dignu(m) / erat, abundans, et precipuum ponebatur. / Nec erat qui nolentes cogeret ad bibendu(m), [sed sicut rex statuerat, praeponens mensis singulos] / de principib(us) suis ut [sumeret unusquisque quod] / vellet. Vasthi quoq(ue) [regina fecit convivium femi]/naru(m) in palatio, ubi r[ex Assuerus manere consueve]/rat. Itaq(ue) die septi[mo, cum rex esset hilarior,] / et post nimiam pot[ationem incaluisset mero, prae]/cepit Nauman, et B[azatha, et Harbona, et Baga]/tha, et Abgatha, e[t Zethar, et Charchas, septem] / eunuchis qui in cons[pectu ejus ministrabant, ut] / introducerent re[ginam Vasthi coram rege, posito] / sup(er) caput eius dia[demate, ut ostenderet cunctis] / populis et princip[ibus pulchritudinem illius: erat] / enim pulchra val[de. Quae renuit, et ad regis] / imperiu(m) quod pe[r eunuchos mandaverat, venire] / contempnit. U[nde iratus rex, et nimio furore] / succensus, interro[gavit sapientes, qui ex more] / regio semp(er) ei ad[erant, et illorum faciebat cuncta] / consilio, scientiu(m) [leges, ac jura majorum (erant] / autem primi et [proximi, Charsena, et Sethar, et] / Admatha, et Tha[rsis, et Mares, et Marsana, et Ma]/mucha, sept[em duces Persarum, atque Medorum,] /q[ui] videbant fa[ciem regis, et primi post eum] / r[esi]dere soliti er[ant): cui sententiae Vasthi regi]na subjacer[et, quae Assueri regis imperium,] / q[uo]d per eunu[chos mandaverat, facere noluisset.] / Re[s]ponditq(ue) M[amuchan, audiente rege atque] principibus: N[on solum regem laesit regina Vasthi,] / se[d] et om(ne)s prin[cipes et populos qui sunt in cunctis] / provinciis reg[is Assueri. Egredietur enim sermo] reginae ad om[nes mulieres, ut contemnant viros] / suos, et dicant: [Rex Assuerus jussit ut regina] / Vasthi intraret [ad eum, et illa noluit. Atque] / h[oc] exemplo o[mnes principum conjuges Per]/sa[rum] atq(ue) Med[orum parvipendent i]/m[peria marit]o(rum): und[e regis justa est indignatio. Si] / tib[i pl]acet, egr[ediatur edictum a facie tua,] / et sc[rib]atur jux[ta legem Persarum atque Medorum,] / quam preteriri [illicitum est, ut nequaquam] / ultra Vasthi in[grediatur ad regem, sed regnum] / illius altera, qu[ae melior est illa, accipiat. Et] / hoc in nomine [(quod latissimum est) provinciarum] / tuaru(m) divulget[ur imperium, et cunctae uxores,] / tam maiorum q[uam minorum, deferant maritis] / suis honorem. [Placuit consilium ejus regi et] / principibus: fec[itque rex juxta consilium Mamu]/cham, et misit e[pistolas ad universas provincias] / regni sui, ut que[que gens audire et legere poterat,] / diversis linguis [et litteris, esse viros principes] / ac maiores in do[mibus suis: et hoc per cunctos] / populos divulg[ari. His ita gestis, postquam regis] / Asueri defer vera[…], [recordatus est] / Vasthi, et quae fe[cisset, vel quae passa esset: di]/xeruntq(ue) pueri re[gis ac ministri ejus: Quaerantur] / regi puellae virg[ines ac speciosae, et mittantur] / qui considerent p

Host Volume

Title Agostino Marini, 1555-1588, n. 718
Date of Origin/Publication 1555-1588
Place of Origin/Publication Gubbio
Shelfmark Fondo Notarile, 718
Persons Agostino Marini