Zacharias Chrysopolitanus, De concordia evangelistarum
cap. 103, 104, 106, 107, 135
F-mirz
Fotografie a cura di Renato Maria Rogari
General Information
Cinque porzioni di pergamena, di cui quattro riutilizzate come rinforzo della coperta, una come aletta per l’indorsatura, tutte probabilmente appartenute alla stessa unità codicologica; i frammenti sono tutti in situ, tranne un brandello del rinforzo del piatto anteriore che si è staccato ed è stato riposto all’interno del volume. Il I frammento è un ritaglio di foglio che rinforza il dorso e si estende su una metà dei piatti; il II frammento – che costituiva, assieme al III, ora staccato, una porzione di bifoglio – ricopre la seconda metà del piatto anteriore; il IV lacerto è anch’esso parte di un bifoglio e ricopre la seconda metà del piatto posteriore; il V funge da aletta di compensazione del dorso. Sopra il I frammento, non per tutta la sua estensione, è incollato un altro rinforzo in pergamena. La scrittura ricorre, in tutti i lacerti, sul lato nascosto; soltanto il I frammento è rimasto abbastanza ben incollato alla coperta e la sua scrittura non è quindi ben visibile; gli altri rinforzi di pergamena sono parzialmente o del tutto staccati, per cui si riesce a rilevarne la grafia. Dimensioni 334 × 420; 111 × 205 = [111] × 26 [56 (10) 56] 57; 143 × 185 = [143] × 30 [56 (17) 57] 25; 144 × 388 = [61] 83 × 25 [55 (10) 55 (60) 55 (11) 60] 57; 49 × 30 = [23] 26 × 12 [18]. Nel II e III frammento si contano due colonne ciascuno, quindi quattro colonne per il frammento originario; nel IV, allo stesso modo, si contano quattro colonne; nel V una colonna. 22 e 24 linee nel II frammento; 29 linee in entrambe le colonne del III; 12 linee in tutte le colonne del IV, 4 linee nel V. Foratura a colore. Pergamena piuttosto bianca. Stato conservativo cattivo, a causa di fori, molte piegature e strappi. Scrittura carolina di modulo piccolo. Un’unica mano. Inchiostro marrone scuro e rosso.Iniziali semplici in rosso; note manoscritte di mani differenti nei margini di II e IV frammento.
Current Condition
Content
-
Content Item
- Persons Zacharias Chrysopolitanus
- Text Language Latino
- Title De concordia evangelistarum
-
Content Description
Trascrizione
II frammento: […] / ap(ud) ho(m)i(n)es alii gloriosi, in fut(ur)o [damnan]/di: vel gentiles qui diu sine lege vix/[erant], ad fide(m) s(un)t vocandi, Iudaei excecandi. / Audiebant aut(em) haec omnia / [P]harisaei, q[ui errant] avari, et deri[de]bant <illum>. / Disputante(m) de co(n)te(m)ptu mu(n)di de/rideba(n)t, cu(m) cu(m) lex suis observato(r)ib(us) bo/na t(er)re p(ro)mitter(et), non atte(n)dentes q(ui)a in le/ge carnalib(us) min[ora], in Eva[n]g(e)lio sp(irit)u/alib(us) maiora iure p(rae)cipiu(n)tur. Et veri / debat(…) eu(m) et ait ill(is): Vos estis q(ui) iustifica/tis vos cora(m) hom(in)ib(us), Deus aut(em) novit cor/da v(est)ra, q(ui)a quod ho(min)ib(us) altu(m) e(st), abhomi/natio e(st) ante D(eu)m. Cora(m) ho(min)ib(us) se iustifi/cant, qui pe[cca]tores co(n)te(m)pnunt, et se / iustos e(ss)e asser(unt), elemosyna(rum) remedi/a negligentens. S(ed) haec avara altitudo / qua(m) iuste da(m)pnanda sit, in sequenti / exemplo docet ille, qui illuminabit / [abscondi]ta tenebra(rum), et manifestabit / [consilia co]rdiu(m) […] // [fer]ro c(ir)cu[mcisae, lacrymas purpureas emittunt,] / quib(us) lana tingitur, un[de] pu[r]pura te/xitur. Bissu(m) v(er)o gen(us) e(st) lini candidissimi / et mollissimi, q(uod) G(rae)ci papate(n) vocant. Et / erat quida(m) mendic(us) no(m)i(n)e Lazar(us), q(ui) ia/cebat ad ianua(m) e[jus]; ulcerib(us) plen(us), / cupiens saturari de micis quae cadeba(n)t / de m(en)sa divitis, et nemo illi dabat. Sed et / canes venieba(n)t, et linge[bant] ulcera ei(us). / Nec a se canes removere pot[erat], nec vi/sitat[o]r er[at] q(ui) removeret. Nota cu(m) pa/rabole p(ro)[pria] n(on) pona[nt] no(m)i(n)a, et D(omi)n(u)s p(er) [hu]mi/litatis approbatione(m) paup(er)is hu[ju]s no/m(en) dicat, n(on) p(ar)abola, s(ed) rei ge[stae] narratio / hec e(st). Mendici huius ulcera dives fa/stidiosus exhorret, ne int(er) p(reti)osas / epulas unguentatosq(ue) co(n)vivas feto/re(m) ulceru(m) lambentib(us) canib(us) sustine/at. Cu(m) (er)g(o) ante ianua(m) iaceret, et ex vi/sio[ne] paup(er)is diviti n(on) miserenti cu/[mulus dam]nationis infertur, et rursu(m) / [ex visione div]itis te(m)ptat(us) cotid[ie] pau/[per probatur. Qu]e(m) ad maiore(m) ip(s)i(us) p(r)obatio[nem] […]
III frammento: [l]ongae cap[tivitatis. Et cum haec diceret,] erubesceba(n)t / [omnes advers]arii eius, et om(n)is p(o)p(u)l(u)s / [gaudeb]at in universis que gloriose / [fie]bant ab eo. Q(ui) de dictis Salvato(r)is / [e]rubescunt, ficulnee sterili se co(m)p(ar)an/dos ost(e)nd(un)t; qui gaudent de mira/c(u)lis ejus, ad filia(m) Habrae, hoc e(st), ad Ec/cl(esi)a(m) fid i(n) sep(er)tinere declarant. / Erat aut(em) in p(ro)ximo dies festus / Iud(ae)o(rum) scenophegia. Scena e(st) u(m)bra/culu(m); in(de) dicitur scenophegia, i, ta/b(er)naculo(rum) co(n)structio v(e)l fixio. Sc/enophegia erat festivitas, in qua m/e(n)se septimo a Martio Iudaei VII dieb(us) habitabant in ta[berna]cul(is) in me/mo(r)ia(m) illo(rum), in quib(us) patres eo(rum) ha/bitaver(unt) in deserto. Dicu(n)tur aut(em) mo/re eo(rum) dies VII, p(ro)pt(er) una(m) festivita/te(m) dies festus: Dixerunt aut(em) ad eu(m) / fr(atre)s eius: Transi hinc, et vade in Iude/a(m), ut et dis[ci]p(u)li tui videant op(er)a tua que / facis. Ne[mo quippe in occulto aliquid […] hec facis […] si / […] san / […] dib(us) / […] pli […] // […] te iustitias iudicabo. Modo eni(m) n(on) / e(st) te(m)p(us) iudicandi, s(ed) iniquos tolleran/di. No(n) pot(est) mu(n)d(us) odisse vos, me aut(em) / odit, q(ui)a ego testimo(n)iu(m) p(er)hibeo de il/lo, quia op(er)a e[i](us) mala s(un)t. No(n) accuso q(ui)d(em) / mu(n)du(m) ap(ud) Patre(m), s(ed) arguo de peccatis, / et i(de)o n(un)c n(on) e(st) t(em)p(u)s meu(m), s(ed) v(est)r(u)m, q(ui)a vos mu(n)/di amatores et falsi testes, dicitis bo(n)a / mala, et mala bo[n]a. Vos ascendite / ad die(m) festu(m) hu(n)c. Ego n(on) ascendo ad di/e(m) fest[um i]stu(m), quia meu(m) t(em)p(u)s no(n)du(m) im/pletu(m) e[st]. N(on) e(st) p(rae)ce[ptum,] s(ed) p(er)missio q(uod) di/cit, ascendite [ad diem] festu(m) h(un)c, ubi / humana(m) gl(ori)am [quaerit]is, ubi ext(e)nd/e(re) / carnalia gaudia vult[is]. Temp(us) aut(em) / [gloriae meae ma]nebit in e[tern]u(m), ip(s)a festi/vitas e[..1..]t gau[…] ne f[..1..] et(er)nitas / sine labe serenitas sine nu. Haec cu(m) / dix(i)s(set), ip(s)e mansit i(n) Galilaea. [Ut] aut(em) a/scender(unt) fr(a)sres, <eius> t(un)c et ip(s)[e] ascend[it] ad di/e(m) festu(m), no(n) ma(n)ifeste, s(ed) qua(s)i i(n) oc[culto.] / No(n) dixit, ad die(m) festu(m) hunc, qu[ia non] / cupiebat gl(ori)a(r)i t(em)p(o)ralit(e)r, s(ed) aliqui[d do]/cere salu[briter. Non vacat quod latenter ascendit, quod latebat in illo] die fe/sto. Om(n)ia antiqua umbra fu[tur]o(rum) [fu]/er(un)t. Ergo et scenophegia. Na(m) nos [e]duc/ti sum(us) de Egipto, ubi diabolo ta(n)qua(m).
IV frammento: se(m)p(er) me audis, s(ed) p(ro)pt(er) p(o)p(u)l(u)m q(ui) c(ir)cu(m)stat / dixi, ut credant quia tu me misisti. / His verbis se gl(ori)am Dei Patis querere, / sic(ut) in aliis op(er)ib(us), ostendit. Na(m), quia s(ecundum) / ho(m)ine(m) minor erat Patre, ab eo petit / suscitatione(m) Laza(r)i, et i(de)o se exauditu(m) dic(it), / ut v(e)l sic ci(r)cu(m)stantes cred(er)ent Filiu(m) Dei. / Haec cu(m) dix(is)s(et), voce magna clamavit: / Laza(r)e, veni foras. Et stati(m) p(ro)diit qui fu/erat mortuus, ligat(us) pedes et man(us) in/stitis. Et facies eius suda(r)io erat ligata. / Dix(it) eis Jesus: Solvite eu(m) et sinite <eum> abire. // […] aut(em) exiit de monume(e)nto, anima(m) signi/ficat recedente(m) a carnalib(us) vitiis. Q(uo)d / v(er)o institis obvolut(us) exiit, hoc e(st), q(uod) (etiam) a / carnalib[us r]ecedentes, et m(en)te s(er)vientes / legi De[i, adhuc] tam(en) in corp(or)e constitu/ti, alieni [a mol]es[tii]s carnis e(ss)e n(on) p(os)sum(us), dicente / Ap(osto)lo: Mente s(er)vio legi D(e)i, carne aut(em) / legi peccati. Quod aut(em) faties eius suda(r)i/o tecta erat, hoc e(st) quod in hac vita / plena(m) cognitione(m) hab(er)e n(on) p(os)sum(us), sic(ut) / Ap(osto)l(u)s dicit: N(un)c videam(us) p(er) speculu(m) in e/nigmate, p(ost)ea aut(em) fatie ad fatiem. Et
V frammento: […] / aliud […] / in eu[…] / fides v(…) […] / iud[..1..]