Jacobus de Voragine: Legenda aurea

Cap. CI De septem dormientibus

F-7ixk

Betliar, Slovenské národné múzeum – Múzeum Betliar, K0000/12008

Remarks by the Editor

Print version in German

General Information

Title Jacobus de Voragine: Legenda aurea
Shelfmarks K0000/12008
Material Parchment
Date of Origin XIV/2

Original Condition

Number of Columns 2

Current Condition

Dimensions 218 x 320 mm

Content

  • Content Item
    • Text Language Latin
    • Title Jacobus de Voragine: Legenda aurea. Cap. XCVI De sancta Maria Magdalena (1r) et cap. CI De septem dormientibus (2v)
    • Content Description

      f.1ra

      noluit [verba mea? Quiescisne crucis Christi inimice, diversis ciborum generibus ventris tui refecta ingluvie, et sanctos Dei fame et siti permittis perire? Jacesne in pal]atio pan[nis involutus sericis et illos] desolatos sine hospitio vides et praeteris? Non sic, inique, non sic evades; nec impune feres, quod tantum iis benefacere distulisti. [Sic locuta est et abscessit]. Cumque [matrona evigilans suspiraret et] trem[eret, viro suo eadem de causa su]spiranti [ait: domine mi, vidisti]ne somnium, quod [vidi? Vidi, inquit, et adm]irari et pa[vere non desino; quid inde faci]emus? Cui mulier: utilius est, [ei obtemperare, quam] iram Dei sui, [quem] praedicat, [incurrere. Qua]propter ipsos [hospitio receperunt et iis] necessaria ministraverunt. Cum [autem Maria] Magdalena quadam die praedicaret, praedictus princeps dixit ei: putas posse defendere fidem, quam praedicas? Cui illa: equidem illam defendere praesto sum, ut[pote] quotidianis miraculis et praedicatione magistri mei Petri, qui Romae praesidet, roboratam. Cui princeps cum conjuge dixit: ecce dictis tuis per omnia obtemperare parati sumus, si a Deo, quem praedicas, nobis filium impetrabis. Propter hoc, inquit Magdalena, non remanebit. Tunc beata Maria pro ipsos oravit dominum, ut sibi filium concedere dignaretur. Cujus preces dominus exaudivit et matrona illa concepit. Tunc vir ejus coepit velle proficisci ad Petrum, ut probaret, si, ut Maria de Christo praedicaverat, [sic veritas] se haberet. Cui dixit uxor eum: quid est, domine, putasne sine me proficisci? Absit; te enim recedente recedam, te veniente veniam, te quiescente quiescam. Cui vir ait: non sic fiet, domina

      f. 1rb

      [...] femina morem, et eum lacrymis pe[dibus ejus ob]voluta, quod petebat, [tandem obtinuit. Maria ergo humeris] eorum [signunt crucis imposuit, ne eos antiquus] host[is in ali]quo itinere [impediret; navem igitur omnibus necessariis copiose onerantes caetera], quae habebant, [in Mariae Magdalenae] cu[stodia relinquentes] pro[ficisci coeperunt jamque unius diei et noctis cursu consummato coepit nimium mare intumescere, ventus flare, ita ut omnes et maxime] matrona [gravida et debilis tam seva inundatione fluctuum quassati gravissimis angustiis urgerentur, in tantum, quod in eam subito dolor partus irruit et inter angustias ventris et pressuras temporis filium parturiens] exspiravit. Natus [igitur puerulus palpitabat et mammillarum maternarum quaerens sola]tia lamentabiles [dabat vagitus. Proh dolor! Et] natus est infans [vivus et matricida effectus], mori eum conve[nit, cum non sit, qui vitae tribuat alim]entum. Quid [faciet Peregrinus, et eum uxorem mortuam videat et puerum vagi]entem querulis vocibus [matris mam]mam appetentem? Lamentabatur p[lurimum et dicebat]: heu miser heu, quid facies? lilium habere [desiderasti, et] matrem eum filio perdidisti. Na[utae acclamabant dicentes]: pro[jiciatur in mare hoc corpus], antequam insimul pereamus, quamdiu enim nobiscum fuerit, haec quas[satio] non cessabit. [Et cum corpus apprehendissent, ut illud] in mare jac[tarent: parcite, inquit Peregrinus], parcite, et si nec [mihi nec matri par]cere volueritis, misereami[ni saltem parvuli va]gientis, [sinite] mod[icum et sustinete, si] forte [mulier pre dolore in exstasi posita adhuc valeat respirare. Et ecce non procul a mari quidam collis apparuit], quo

      f. 2va

      suppositum signum crucis, un[de pergen]s ad alteram portam, dum idem sign[um invenit], ultra m[odum miratus est videns omnes portas signo crucis apposito et mutatam civita]tem, signansque [se ad primam portam rediit exi]stimans s[e somniare. Unde se] confirmans et vultum operie[ns urbem ingredit]ur et veniens ad [venditores panum audiv]it homines loquen[tes de Christo et amplius stupefactus] ait: quid est, in[quit, quod heri nemo Christum audebat] nominare, [et nunc omnes Christum confitentur]? Puto, quod [haec non] est Ephe[sorum civitas], quia [aliter ae]dificata est, [sed aliam civitatem nescio tal]em. Et cum [interrogans audivisset, hanc esse Ephesum], errare vera[citer se] p[utavit et redire] ad socios [cogitavit, accessit tamen ad eos], qui pa[nem vendebant, et cum argenteos protul]isset, m[irati venditores] dicebant ad invicem, quod ille j[uvenis] antiquum thesaurum invenisset, Malchus vero eos loqui ad invicem videns pu[tabat, quod] vellent eum trahere ad imperatorem, et territus rogavit eos, [ut] se dimitterent [et panes et argenteos r]etinerent. At illi tenentes cum dixerunt ei: unde es tu? Quia thesauros antiquorum imperatorum invenisti, indica nobis et erimus socii locum et celabimus [te], quia aliter celari non potes. Malchus [vero] non inveniebat, quid diceret illis, illi vero videntes eum tacentem misso fune in collo ejus trahebant per vicos usque ad medium civitatis et exiit rumor ad omnes, quod quidam juvenis thesauros invenisset. Congregatis universis [et eum mirantibus volebat iis satisfacere, quod nihil] invenerat, et cir[cumspiciens] omnes a nemine cognosci poterat et prospiciens in populum volebat cognoscere aliquem [de] consanguineis suis, quos veraciter

      f. 2vb

      [...] proconsul, qui nuper in urbem a[dvenerat, man]daverunt civibus, [ut eum]
      cau[te adducerent et] argenteos e[jus. Cumque a ministris traheretur ad] ecclesiam, puta[bat, quod duceretur ad imperatorem]. Episcopus [igitur et proconsul mirantes ar]genteos interrogaverunt eum, [ubi thesaurum inco]gnitum invenisset. At ill[e respondit, se nihil penitus] invenisse, sed de sacculo parentum suorum eosdem denarios habuisse. Et interrogatus, cujus civitatis esset, respondit: bene scio, quod hujus civitatis sum, si tantum haec est civitas Ephe[sorum. Proconsul] dixit: fac invenire parentes tuos, ut [testent]ur de te. Quos [cum nominasset et] nullus eos cognosceret, dicebant eum se fingere, ut aliquo modo evaderet. Et ait proconsul: quomodo credimus tibi, quod hoc argentum parentum tuorum fuerit, cum scriptura ejus habeat plus quam CCC LX[XVII annos et sit primorum dierum Decii] imperatoris [et in nullo] similes sint argenteis nostris? Et quomodo parentes tui ante tantum tempus fuerunt, [tu vero juveni]s vis decipere sapientes et senes Ephesi? Idcirco jubeo te legibus [tradi], donec conlitearis, quid invenisti. [Tunc proci]dens Malchus ante eos dixit: pro Deo, domini, dicite mihi, quod vos interrogo, et ego dico vobis, quod est in corde meo. Decius imperator, qui fuit in hac civitate, ubi est? Episcopus dixit: fili, non est hodie in terra, qui Decius[nominatur], imperator autem fuit ante longum tempus. Malchus autem dixit: in hoc, domine, ita stupeo et nemo credit mihi, sed sequimini me et ostendam vobis socios meos, qui sunt in monte Caelio, et ipsis credite. Hoc enim scio, quod a facie [Decii] imperatoris nos fugimus [et ego sero vi]di, quod ingressus est Decius imperator in [hanc] urbem, si tantum haec est civitas Ephesi. [Tunc] episcopus cogitans in se ipso proconsuli dixit, quia visio est, quam vult Deus ostendere in juvene

    • 1
    • Edition JACOBI a Voragine. Legenda aurea vulgo historia lombardica dicta. Editio tertia. Ed. Th. GRAESSE. Wrocław: Guilelmus Koebner, 1890, p. 410 – 411, 436 – 438.

Host Volume

Title PHILELPHUS, Fr. Erasmi Roterodami Liber 2 Epistolarum.
Shelfmark K0000/12008
Remarks

Previous owners: Sum ex libris Hieronymi Haidt ab anno MDCXXXII Argentorati. Magister Stephanus Pilarik Pastor Schemnitzensis Certorum Comitatuum Superintendens Manu propria. Now part of the Library of Andrássy family in Betliar