Homeliary
Bede, Homiliae, lib. 3, hom. 6-7; Augustine, De sermone Domini in monte, lib. 2, cap. 24
F-6s0y
General Information
Un bifoglio in pergamena, ripiegato nei margini creando rimbocchi, riutilizzato come coperta del registro, in situ. Scrittura presente in entrambi i lati. Dimensioni 545 × 373 = 36 [415] 94 × 36 [110 (33) 110] 84.Testo disposto su due colonne in entrambi i lati. 50 e 49 linee nel lato carne esterno; 48 in entrambe le colonne del lato pelo interno. Pergamena bianco-gialla. Stato conservativo discreto, con pochi fori, macchie brune, piegature. Sul dorso etichetta con attuale collocazione e tracce di un’altra etichetta non più presente. Scrittura carolina di modulo medio. Una mano. Inchiostro marrone, rosso, blu, verde, arancio.Iniziale ornata a motivi fitomorfi in inchiostro rosso, blu, verde, arancio nella colonna b del lato esterno. Nota manoscritta con indicazione del notaio nei margini destro e inferiore (XVII sec.); altre tre note manoscritte di mani differenti tra loro nei margini destro e inferiore Lib. H. vetus, visto, 1600.604.-L.60.
Current Condition
Content
-
Content Item
- Persons Beda, Agostino
- Text Language Latino
- Title Beda, Homiliae, lib. 3, hom. 6-7; Agostino, De sermone Domini in monte, lib. 2, cap. 24
-
Content Description
Trascrizione
Lato carne: secrati, refectione(m) nobis internam, / ne in huius mundi transeuntis excu(r)/su deficiamus, exe(m)plo sue vel vite / prebuere vel mortis. Et manduca/[verunt, et saturati sunt.] Manduca[n]t / de panib(us) D(omi)ni ac piscib(us), et saturant(ur), / qui audientes verba Dei, et exe(m)pla in/tuentes, ad profectu(m) vite correctionis / p(er) h[aec e]xcitari atq(ue) assurgere festinant. / Quib(us) apte congruit illud Psalmi/ste, Edent pauperes, et saturabunt(ur), / et laudabunt Dominu(m); qui requir(en)t / eum, vivent corda eorum in seculu(m) / s(ae)c(u)li. Quod e(st) ap(er)te dicere: Audient / humiles verbum Dei, et facient, et / a[d] laude(m) non suam, sed sup(er)ni largi/t[or]is cuncta que bene egerint refe/rent. Unde merito ad vita(m) interio/ris hominis aeternam, utpote pane / vite saturati, p(er)venient. Cui contra / tardis auditorib(us) p(er) proph(et)am exp(ro)/bratur: Manducastis, et non estis / saturati. Manducant [namque, et non] / sa[t]urant[ur, qui panem verbi Dei au]/diendo d[egustant, sed non facien]/do que a[udiunt, nihil ex his inter]n[ae] dulced[inis, quo cor ipsorum confirme]tur, in [ventrem memoriae recipiunt. Et] sustule[runt quod superaverat de frag]mentis [septem sportas. Quod tur]bis satu[ritatis superat, apostoli sustollunt, et septem sportas implent, quia sunt altiora perfectionis praecepta] vel poti[us exhortamenta et consilia, quae generalis fidelium multitu]do nequ[it servando et implendo att]ingere. [Quorum exsecutio illos proprie resp]icit, qui [majore sancti Spiritus gratia pleni generalem populi Dei conversationem mentis atque operis sublimitate transcendunt, qualibus dicitur: Si vis perfectus esse, vade, vende omnia quae habes. Unde bene sportae, quibus dominicorum sunt condita fragmenta] / ciboru(m), pro[pter septiformem Spiritus gratiam] septe(m) f[uisse memorantur. Nam] quia sport[ae junco et palmarum foliis] / solent con[texi, merito in sanctorum significa]tione ponuntur. [Juncus quip]/pe nasci sup(er) aquas consuevit, pal//ma vero victricet ornat manum. // Et iunceis vasis recte co(m)parantur / electi, cum radice(m) cordis, ne forte / ab amore aeternitatis arescat, in ip/so vite fonte collocant. Assimila/[n]tur et eis que de palmaru(m) sunt fo/liis contexta, cum indefectivam aeterne retributionis memoriam / puro in corde retinent. Et bene / turba, qua(m)vis reliquias d(omi)nici pran/dii non caperent, manducasse t[a]/men et saturata e(ss)e narratur: q(ui)a / sunt nonnulli qui etsi om(n)ia sua / relinquere nequeunt, neque explere / hoc quod de virginib(us) dicitur, Q(ui) / potest capere capiat, ceteraq(ue) hui(us)/modi: tamen esurientes et sitientes / iustitia(m) saturantur, cu(m) audiendo / mandata legis Dei ad vita(m) p(er)veni/unt aeternam. Erant aut(em) qui ma(n)/ducaverunt quasi quattuor mi/lia, et dimisit eos. Bene quattuor / milia, ut ipso etiam numero do/cerent eva(n)g(e)licis esse se pastos cyba/riis. Dom(ini)c(a) VII p(ost) pent(ecostem) / Lec(tio) S(an)c(t)i Ev(an)g(eli) secundum Math(eu)m. / In ill(o) [tempore], dixit Iesus discipulis suis: / Attendite a falsis proph(et)is, qui ve/niunt ad vos in vestim(en)tis ovium, / in[t]rinsecus aut(em) sunt lupi [rap]aces. / «A fructib(us) eorum cognosce[ti]s eos.» / […] ia ne se here / […] suppona(n)t / nomine pauci/tatis, statim subicit: «Cavete a pseu/doproph(et)is, qui veniunt ad vos in / vestitu ovium, intrinsecus aute(m) s(un)t / lupi rapaces.» Sed isti non fallunt / oculum simplice(m), qui arbore(m) dignoscere ex fructib(us) novit. Ait / enim: «A fructib(us) eo(rum) cognoscetis / eos.» Deinde similitudines adiu/ngit: «Numquid colligent de spinis.
Lato pelo: uvas, aut de tribulis ficus? Sic / om(n)is arbor bona bonos fructus / facit; mala aut(em) arbor malos fruc/tus facit; non potest arbor bona / malos fructus facere; neq(ue) arbor / mala fructus bonos facere. Om(n)is / <enim> arbor que non facit fructu(m) bonu(m), / excidetur, et in igne(m) mittetur. / Igitur ex fructib(us) eo(rum) cognoscetis eos.» Quo loco illo(rum) error maxi/me cavendus e(st), qui de his ipsis / duab(us) arborib(us) duas naturas opi/nantur esse, quaru(m) una sit Dei, al/tera vero nec Dei, nec ex D(e)o. De quo / errore <in> aliis libris et <jam> disputatum e(st) / uberius, et si adhuc parum e(st), dis/putabitur: nunc aut(em), non eos / adiuvare istas duas arbores, do/cendum e(st). Primo, quia de ho(m)i/nib(us) eum dicere tam clarum est, / ut quisquis precedentia et conse/quentia legerit, miretur eorum / cecitate(m). Deinde attendunt q(uo)d dictu(m) e(st), «Non potest arbor bona / malos fructus facere; neq(ue) arbor / mala bonos fructus facere,» et id(e)o / putant neq(ue) anima(m) mala(m) fieri pos/se ut in melius commutetur, neq(ue) / bonam in deterius; quasi dictu(m) / sit, Non potest arbor bona mala / fieri, neq(ue) arbor mala bona fieri: / sed dictum e(st), «Non potest arbor / bona malos fructus facere; neque arbor mala bonos fructus facere.» Arbor est quippe ipsa anima, id est, ipse homo,] / fructus vero op(er)a ho(min)is: [non ergo] / potest malus ho(mo) bona op(er)ari, neq(ue) / bonus mala. Malus ergo si vult / bona op(er)ari, bonus primo fiat. Sic / alio loco evidentius dicit ipse D(omi)n(u)s: / «Aut facite arbore(m) bonam, aut faci/te arbore(m) mala(m).» Quod si duas na/turas isto(rum) his duab(us) arborib(us) fi/guraret, non diceret, Facite: quis / enim hominu(m) potest facere natu/ra(m)? Deinde etiam ibi cum ipsaru(m) / duarum arboru(m) mentione(m) fecis/set, subiecit: «Ypochrite, q(uo)mo(do) potes/tis bona loqui, cum sitis mali»? Qua(m)/diu ergo quisq(ue) malus e(st), non potest // facere fructus bonos: si enim bo/nos fructus fecerit, iam malus n(on) / erit. Sic verissime dici potuit, N(on) / potest esse nix calida: cum enim / calida esse ceperit, non iam eam / nive(m), sed aqua(m) vocamus. Potest / ergo fieri ut que nix fuit, non sit; / non aut(em) potest fieri ut nix calida / sit. Sic potest fieri ut qui malus / fuit, non sit malus; non tamen fie/ri potest ut malus bene faciat. / Quia etiamsi aliquando utilis e(st), / non hoc ipse facit, sed fit de illo, / divina procurante providentia, / sicut de Phariseis dictu(m) est, «Quae / dicunt, facite: que aut(em) faciunt, fa/cere nolite.» Hoc ip(su)m quod bona / diceba(n)t, et ea quae dicebant, utilit(er) / audiebantur et fiebant, non erat / illo(rum): <super> cathedram enim, inquit, / Moysi sedent. Per divina(m) ergo p(ro)vi/dentia(m) lege(m) Dei predicantes, poss(en)t / e(ss)e audientib(us) utiles, cum sibi non / essent. De talib(us) alio loco p(er) prop[he]/ta(m) dictu(m) e(st), «Seminastis triticum, / et spinas metetis: quia bona [prae]/cipiunt, et mala faciunt. No[n er]/go qui eos audiebant et faci[ebant] / que ab eis dicebantur, de spi[nis le]gebant uvas; sed p(er) spinas [de vite] / legebant uvas: tamquam [si manum] / aliquis p(er) sepe(m) mittat, a[ut certe de vite, quae sepi fuerit involuta, uvam legat, non spinarum est fructus iste, sed vitis. Rectissime sane quaeritur quos fructus nos attendere volue]/rit, quib(us) co[gnos]cere a[rborem pos]/simus. Multi enim queda[m in fruc]/tib(us) deputant, quae ad vest[itum] / ovium p(er)tinent, et hoc modo [a lu]pis decipiuntur: sicuti sunt [vel] / ieiunia, vel orationes, vel elemo[sy]ne; que om(n)ia nisi fieri etiam a[b hy]/pochritis possent, non sup(er)ius di[ce]/ret, Cavete iustitia(m) v(est)ram facere c[o]/ram hominib(us), ut videamini ab / eis. Qua sententia proposita, ipsa / tria exsequitur, elemosina(m), oratio/ne(m), ieiunium. Multi enim multa / paup(er)ib(us), non mi(sericordi)a, sed ambitione.