Decretales Gregorii papae IX cum glossa ordinaria

Lib. II, tit. XX et tit. XXI

F-0qja

General Information

Original Condition

Current Condition

Content

• Content Item
  • Persons
  • Text Language Latin
  • Title Decretales Gregorii papae IX cum glossa ordinaria
  • Content Description

    f. 1ra

    praedictae cum quatenus recipians testes, quos alterutra partium super hoc duxerit producendos […], Si vero pars monasterii ad hunc articulum eosdem testes produxerit, quos ad alium probandum produxit, nihilominus eos recipere procuretis, quoniam aliud est probasse deceptionis excessum, et aliud probare quantitatem valoris. Idem. Albericus miles nobis insinuare curavit, quod, olim inter ipsum et C. mulierem Ravennatensem coram capitulo Ravennatensi matrimonii quaestio verteretur, tandem lata fuit divortii sententia inter eos. Postea vero dictus miles timens, sibi et filiis, quos de legitima uxore suscepit, ex eo posse praeiudicium generari, in quod in scriptis [reda]cta non fuit sententia memorata, [supplicavit, ut] testes, qui sententiae inter[fuere] praedictae, recipi faceremus. Ideo[que mandam]us, quatenus testes curetis recipere [ante dictos], depositiones ipsorum in scripturam [publica]m redigi facientes. [Idem] Belvacensi Episcopo. [Quum in tua dioecesi: Utrum autem, si accusa]tore idoneo comparente, [per tres vel quatuor testes inter] iam coniunctos [parentela probaretur], per depositiones eorundem [posteriorum testium de] rogetur fidei undecim vel

    f. 1rb

    duodecim propinquorum, qui antiquiores tempore ac praestantiores meritis ante contractum matrimonium in contrarium iuraverant, distinguendo personas et gradus, a quibus directe hi, de quorum copula agitur, descenderunt, an primi posterioribus praeferantur, non immerito quaeri posset. Quanquam autem ad aliud et ob aliud iuraverint tam illi quam isti, tamen, si in secundo iudicio priores personae iuratae deponerent illa eadem, quae [primo] dixerunt, absque dubio eorum testimonia praevalerent, nec eo possent praetextu repelli, quod partes testificata didicerant, quum talis exceptio locum non habeat in hoc casu. Idem. Constitutis in praesentia nostra […] archiepiscopi consanguineos multa impedimenta per suam potentiam praestitisse, quo minus probationum copiam in nostra praesentia secum haberet, quum quosdam induxerint ad iurandum, ne adversus archiepiscopum aliquid dicerent, et alios minis et terroribus a perhibendo testimonio […]

    f. 1va

    [nitantur, nos] ex officio nostro super hoc providere volentes, mandamus, quus generalem excommunicationis sententiam in omnes, qui impedimentum aliquod ipsi M. praestare praesumpserint in testibus producendis. Illos autem, quos, ut dictum est, iurasse constiterit, quod contra archiepiscopum nihil dicerent, denuncies iuramento huiusmodi non teneri. Si quis autem de consanguineis archiepiscopi aliquem de testibus praesumpserit impedire, quia verisimile non videtur, ut eo invito talia fierent, et ob hoc non caret scrupulo societatis occultae eo, quod, si voluerit, potuerit prohibere, quum secundum legitimas sanctiones iniquam ostendant se causam fovere, et experiri debeat iudicis auctoritatem delusam, qui defensionis copiam subtrahit adversario, eundem archiepiscopum ab officio pontificali suspendas, et facias manere suspensum, donec fecerit illum a tali praesumptione cessare. Idem Magdeburgensi Archiepiscopo et Praeposito Seburgensi. Constitutis in praesentia nostra procuratore A. sororis nobilis viri marchionis Misnensis380 et Tuloensis et nuncio illustris principis Bohemorum, Pragensis episcopus ad petitionem eiusdem principis, ipsa volente ad ipsum accedere, ut suas coram eo proponeret actiones, sed a satellitibus eiusdem prohibita, qui ei bis vel ter prohibuerunt ingressum, post appellationem ad nos interpositam divortii sententiam promulgavit, a qua ipsa fecit ad nostram praesentiam provocari. Mandamus, quatenus, partibus ad locum idoneum convocatis, recipiatis testes, quos vel nobilis ipsa pro se, vel princeps pro parte sua, quum nondum testificata didicerint,

    f. 1vb

    super processu Pragensis episcopi vel posteriorum iudicum duxerint producendos, et nobilis ipsa vel testes, quos prius induxit, vel alios, si voluerit, inducere non vetetur, quum non renunciaverit testibus producendis. Idem in concilio generali. Licet ex quadam necessitate praeter communem formam olim fuerit institutum, non in consanguinitatis et affinitatis gradibus computandis valeret testimonium de auditu, quum propter hominum brevem vitam testes de visu deponere non valerent usque ad gradum septimum computando; quia tamen pluribus exemplis et certis experimentis didicimus, ex hoc multa pericula contra legitima provenisse coniugia, statuimus, ne super hoc recipiantur de cetero testes de auditu, quum [iam] quartum gradum prohibitio [non exce]dat, nisi forte personae graves exstiterin[t], quibus fides sit merito adhibenda, et ante litem motam testificata didicerint ab antiquioribus quidem suis, non utique uno, quum non sufficere[t] ille, si viveret, sed duobus ad mi[nus]; nec ab infamibus et suspectis, [sed a] fide dignis et omni exceptio[ne ma]ioribus; quum satis videretur [absur]dum illos admitti, [quorum re]pellerentur auctores. [Nec tamen, si] unus a pluribus, vel inf[ames ab ho]minibus bonae f[amae acceperint] quod testantur, tan[quam plures et idonei] testes deb[ent admitti, quum etiam secundum] ordinem [solitum iudiciorum non suf]ficiat un[ius testis assertio, etiamsi] praesidiali [refulgeat dignitate], et actus le[gitimi sint infam]ibus interdicti. Testes autem huiusmodi proprio iuramento firmantes, quod ad ferendum testimonium in causa ipsa odio, timore, amore, vel commodo non procedant, personas expressis nominibus, vel demonstratione

    Lib. II, tit. XX (De testibus et attestationibus), cap. XLII, XLIII, XLIV, XLV,
    XLVI, XLVII

    f. 2ra

    nisi forte articulus novae [question]is emergat. Huiusmodi vero testes [pu]blico iure possunt propter infamiam [a perhibendo] testimonio removeri, si e[am, postquam in communi rece]pti fuerint, incon[tigerit publice contraxisse]. Quorum testimonia, si quan[doque, non tamen studiose, sed in ipso pro]ferendo errave[rint, et se in continen]ti correxerint, re[probari non debent; se]cus autem erit, si cor[rectioni suae interpo]suerint interval[lum. Super his ceterum volumus et praesentium vobis auctoritate] mandamus, ut super inquisi[tionis arti]culis, tam de fama electi, [quam literis contra] eum sub nomine longe ma[ioris et] sanioris partis capituli [destina]tis, cogatis testes, qui [nominati fuerint, perhibere testimonium veritati]. Idem Archidiacono Mediolanensi. [Qu]um contra magistrum R. super ipso, quod dicitur a sede apostolica falsas literas [repor]tasse, ac eis per se seu per [procura] torem usum fuisse, tibi direxi[mus scri]pta nostra, postulasti per [sedis apostolicae] oraculum edoceri, utrum super prae[fato vi]tio falsitatis testes com[pellere de]beas nominatos. Nos igitur [respondemus, quod t]estes praedicti, si se gratia, odi[o vel ti]more subtraxerint, per cen[suram ecclesiasticam d]ebes appellatione remota compellere veritati

    f. 2rb

    testimonium perhibere. Honorius III. Abbati Sancti Eugenii, et Magistro G. canonico Senensi. Dilectorum filiorum Vulterani capituli ex una parte, et episcopi Vulterani ex altera procuratoribus in nostra praesentia constitutis, testes fuerint nominati, praeterquam super criminibus, si se gratia, odio vel timore subtraxerint, per censuram ecclesiasticam cogatis veritati testimonium perhibere. Idem Episcopo Bononiensi et Magistro B. Venerabilis frater [noster archiepiscopus Ravennatensis] proposu[it coram nobis, quod cives Cervicenses cum M. et] I. quondam cl[ericis ecclesiae Ravennatensis] quandam praesumpserunt con[iurationem] facere contra eum, nihilominus in det[rimentum eius] dantes eis quandam pecuniae quantitatem, et ad haec celanda adstringentes vinculo iuramenti. Unde humiliter supplicavit, ut, quum causam super his et super quibusdam articulis vobis duxerimus committendam, et ipse intentionem suam probare non possit, nisi testimonio civium praedictorum, providere, ne pro testium defectu pereat sua iustitia, dignaremur. Ideoque mandamus, quatenus, monitione praemissa, per censuram ecclesiasticam appellatione remota cogatis illos, quos

    f. 2va

    [videritis compellendos, ut ab huiusmodi iuramen]to absolvant, [quos idem archiepiscopus ad testimonium duxerit] producendos; [eos nihilominus, si se] gratia, odio vel timore [subtrax]erint, districtione simili compellentes ad perhibendum testimonium veritati. De fide instrumentorum. Gregorius. Si scripturam authenticam non videmus, ad exemplaria nihil facere possumus. Alexander III. Scripta vero authentica, si testes inscripti decesserint, nisi per manum publicam facta fuerint, ita, quod appareant p[ublica, aut] authenticum s[igillum habuerint], per quod poss[int probari, non videntur nobis alicuius firmitatis robur habere. Ex literis vestris accepimus, quod, quum causam, quae inter magistrum A. et R. super capella de Ambitoria vertitur, de mandato nostro susceperitis terminandam et praefatus R. literarum sibi copiam fieri postulavit. Qui quum eas argueret falsitatis, quia in narratione facti abrasae sunt, ubi scriptum est: „iura parochialia.“ Dicimus, quod propter abrasionem illam iudicari falsae non possunt, nec etiam haberi suspectae, praesertim quum et privilegia in possessionibus] abradantur, et literae in narratione facti, si erratum est, possunt incunctanter abradi. Idem Eboracensi Archiepiscopo. Accepimus literas, quas abbas sancti Augustini contra Cantuariensem archiepiscopum transmisit. Et infra: quum privilegia non inspecta non valeant argui falsitatis, et difficile sit et periculosum, ea apud sedem apostolicam exhiberi, praecipimus, ut vel exhibeantur eidem archiepiscopo in claustro [praedictorum f]ratrum, vel in alio loco

    f. 2vb

    [congruo et securo usque ad Nativitatem proximam sancti Ioannis] Baptistae. Si vero nec [venerit, nec sufficien]tem responsa[lem miserit], ei perpetuum silentium [imponatis] ipsa ulterius arguendi. [Interim autem] nolumis illa privilegia [vacil]lare: sed praecipimus, sententiam, quae [eorum] obtentu super monasterii lata est, inviolabiliter observari. Et infra iubemus, ut archiepiscopum in inspectione privilegiorum duodecimo hominum numero faciatis [esse contentum]. Coe[lestinus III. Abbati sancti Secundi. Contingit interdum, ut dicitis, quod quandocunque cum] aliq[uo litem habetis, et privilegium vestrum adversae parti cogimini plenius exhibere, unde accidit, quod occasione unius capituli, super quo convenimini, plurima litigia suscitantur. Consultationi tuae taliter respondemus, ut, quandocunque super exhibendo privilegio, vel indulgentia seu instrumento fueritis requisiti, praesente iudice, aut aliquibus prudentibus viris deputatis ab ipso, audiente parte contraria, tantummodo recitetur ita, quod si super uno tantum capitulo quaestio fuerit, illud solummodo rescribatur, et adversae parti copia eius fiat. Innocentius III. Mediolanensi Archiepiscopo. Inter dilectos filios G. abbatem sancti Donati de Scozula] procura[torem] tuum [super subiec]tis articulis diu [fuit in] nostro auditorio litigatum. Petebat siquidem abbas nomine monasterii sui a praefato procuratore tuo [nomine] Mediolanensis ecclesiae re[stitui mo]nasterio portu[m Scozulae cum] honore, distr[ictu et iurisdic]tione loci praefa[ti, dicens, ad] monasterium.

    Lib. II, tit. XXI (De testibus cogendis vel non), cap. VII, VIII, IX,
    X, XI, tit, XXII (De fide instrumentorum) cap. I, II, III, IV, V, VI

  • 
  • Edition Friedberg II, col. 333 – 337, col. 343 – 347

Host Volume